KIRMIZIBAŞ ORANDA JAPON (Carassius auratus L., 1758) BALIĞININ ÜREMESİ, EMBRİYO VE LARVA GELİŞİMİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Zafer KARSLI, Orhan ARAL, Dilek ŞAHİN, Gaye DOĞAN
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SİNOP SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ
ÖZET: Bu çalışmada, Kırmızıbaş Oranda Japon balığının (Carassius auratus L., 1758)
üremesi, embriyo ve larva gelişmesi incelenmiştir. Araştırmada anaç balık olarak 32,45
g ağırlık ve 14,6 cm boydaki dişi ile 31.80 g ağırlık ve 14,8 cm boydaki erkek
kullanılmıştır. Akvaryum suyu sıcaklığı termostatlı ısıtıcı kullanılarak 21±1 ºC’ye
ayarlanmış ve sürekli aynı seviyede tutulmuştur. Yeni bırakılmış yumurtanın çapı
ortalama 0,55±0,01 mm olarak belirlenmiştir. Yumurtalar döllendikten sonra inkubasyon
71 saatte tamamlanmıştır. Larvalar besin kesesini 49 saatte absorbe edip 4,28±0,04
mm total boya ulaşmışlardır.
Türkiye’de akvaryum konusu yeni olup, 40-50 senelik bir geçmişe sahiptir. Su ürünleri
yetiştiriciliğinde ana amaç bu üretim dalından ekonomik bir gelir elde etmektir. Süs
balıkları yetiştiriciliği her ne kadar bir merak konusu ise de bu konuda çalışan işletmeler
gün geçtikçe artmakta ve oldukça önemli oranlarda gelir elde etmektedirler. Bu nedenle
akvaryum konusu su ürünleri üretimi içerisinde ekonomik önemi olan bir iş kolu
durumuna gelmiştir (Alpbaz, 1993; Hekimoğlu, 1997; Alpbaz, 2005).
Dünyada akvaryum balıkçılığının japon balıklarının (Carassius auratus Linneaus)
yetiştiriciliği ile Çin’de başladığı kabul edilmektedir. Renkli japon balıkları Avrupa’ya 17.
yüzyılda getirilmeye başlanmış ve çok kısa sürede popüler olmuşlardır (Altınköprü,
1990; Alpbaz, 2000; Türkmen ve Alpbaz., 2001).
Japon balıkları Sazangiller (Cyprinidae) ailesi içinde yer alırlar. Çin kökenli olan bu
balıkların orijinlerinin gümüşi-gri veya gri-yeşil renkte gösterişsiz balıklar oldukları
bildirilmektedir. Günümüzde gerek Çin ve gerekse Japon kökenli olanlara altın
parlaklığında olmaları nedeniyle “Goldfish” adı verilmekte, ülkemizde ise “Japon
balıkları” olarak bilinmektedirler. Japon balıkları Asya ve Avrupa’da yaygın olarak
644
bulunan Carassius auratus türünün havuz ve akvaryumlarda yetiştirilen bir formudur
(Alpbaz, 1993). Japon balıkları 18-22 ºC su sıcaklığında ürerler. Yapışkan özellik
taşıyan yumurtalar genelde akvaryumlar içerisinde, bitki kökleri ve yaprakları ile
akvaryum camı üzerine dişi tarafından bırakılır. Erkek balığın yumurtaları
döllemesinden sonra yaklaşık larvalar su sıcaklığına bağlı olarak 3-5 günde
yumurtadan çıkar ve yaklaşık 1-2 gün içerisinde de besin keselerini tüketerek dışardan
yem almaya başlarlar (Wiegand, 1995; Şahin, 1999). Japon balıklarının yumurta verimi
genel olarak 1000-25000 adet/dişi olarak bildirilmektedir (Temelli ve ark., 1991).
Bu çalışmada Japon balığı varyetelerinden kırmızıbaş oranda balığı laboratuar
şartlarında sabit su sıcaklığında (21±1 ºC) üretilerek, üreme özellikleri, larva ve yavru
gelişim aşamalarının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Bu çalışmada, kırmızıbaş oranda balığının inkubasyon süresinin 21±1 ºC’de 71 saat
olduğu, besin kesesini ise 49 saatte tükettiği tespit edilmiştir. Alpbaz (2005)’ın Cyprinus
carpio balıkları üzerinde yaptığı çalışmadaki değerlerle elde edilen sonuçlar paralellik
göstermiştir.
Carassius auratus üzerinde yapılan çalışmada inkubasyon süresinin 3–5 gün olduğu,
açılan yumurtalardan çıkan larvaların 3 gün içerisinde besin kesesini tüketerek
dışardan yem almaya başladıkları belirlenmiştir (Temelli, 1989). Temelli ve Alpbaz
(1991) 18 ºC’de Carassius auratus türlerinde inkubasyon süresinin 5 gün sürdüğünü
bildirmiştir. Elde edilen bu sonuçların su sıcaklığından ileri geldiği tahmin edilmektedir.
Carassius auratus üzerinde yapılan çalışmalarda yumurta çapının 1,20–1,70 mm
arasında olduğu bildirilmektedir (Wang ve Kernehan, 1979). Bu çalışmada ise yumurta
çapının 0,52–1,66 mm arasında olduğu belirlenmiştir.
Araştırma sonuçlarına göre inkubasyon süresince yumurta çapı zamana göre doğru
orantılı olacak şekilde artmıştır (Çizelge 2; Şekil 2). Bunun yanında, besin kesesine ait
kısa ve uzun eksen boyları total boy arttıkça azalmıştır, yani besin kesesi boyutu ile
total boy arasında ters bir ilişki olduğu belirlenmiştir (Çizelge 3; Şekil 7). Elde edilen bu
sonuçlar ile çalışmayla ilgili olan literatürlerle (Senoo ve ark., 1994; Bayraklı ve ark.,
2001) paralellik göstermektedir.
Yapılan çalışmalarda Japon balıklarının yumurtalarının ilk açıldığı dönemdeki larva
boylarının 4,0–4,5 mm arasında olduğu belirtilmektedir (Wang ve Kernehan, 1979). Bu
çalışmada ise ilk dönem larva boyları 2,49–2,61 mm olarak tespit edilmiştir. Bu
sonucun araştırmada yer alan Japon balığı varyetesinin üreme özelliklerinden ileri
geldiği düşünülmektedir.
C. auratus türünde besin kesesi ilk tüketildiğinde larva boyunun 4,6 mm olduğu
belirlenmiştir. Wang ve Kernehan (1979) ise C. auratus türünde ilk larva boyunu 5,8
mm olarak belirtmişlerdir.
650
Yapılan bu araştırma ile kırmızıbaş oranda Japon balığının üreme özellikleri
laboratuvar koşullarında belirlenmiştir. Çalışma sonucunda bu balığın yumurta ve larva
gelişiminin su sıcaklığına bağlı olarak (21±1ºC) 5 günde tamamlandığı tespit edilmiştir.
Akvaryum balıkları yetiştiriciliği ve bu konu ile ilgili sektör birçok ülkede ticari açıdan
önemli bir yer tutar. Türkiye’de ise akvaryum balıkları üretimi için olumlu koşullar
bulunmasına rağmen üretim sınırlı olup, genellikle balıklar yurtdışından ithal
edilmektedir. Ülkemizdeki bu açığın kapatılabilmesi için akvaryum balıklarının, özellikle
bakımının kolaylığı dolayısıyla ilk etapta tercih edilen bir tür olan Japon balığının üreme
ve büyümeleri üzerine bilimsel çalışmaların yapılması yararlı olacaktır.
makalenin tamamı: akuademi.net
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder
Üye olmadan yorum yazmak için yorumlama biçimini "adı" ya da "anonim" olarak seçebilirsiniz.